Rối loạn cương dương: Khái niệm, nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và cách điều trị

Rối loạn cương dương là một bệnh sinh lý ở nam giới gây ra nhiều vấn đề trong sinh hoạt tình dục, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe sinh sản. Cùng tìm hiểu mọi thông tin từ A-Z về rối loạn cương dương là gì, nguyên nhân, chẩn đoán, cách chữa và điều trị trong chủ đề dưới đây. Theo đó, trả lời một số câu hỏi rối loạn cương dương thường gặp đang được tra cứu nhiều nhất hiện nay.

Rối loạn cương dương là gì?

Để có khái niệm chính xác về rối loạn cương dương (tên tiếng anh: Erectile dysfunction – ký hiệu: ED), chúng ta cần nắm rõ “Cơ chế cương và xìu của dương vật”. Vậy cơ chế này diễn ra như thế nào?

Khi bị kích thích tình dục thông qua thị giác, thính giác, xúc giác,.. não bộ sẽ phản ứng lại bằng cách gửi đi một tín hiệu đến trung tâm gây cương ở tủy sống, tiếp đó đến mô cương trong hai thể hang. Từ đó, các động mạch cung cấp máu cho dương vật giãn nở rộng, tạo điều kiện cho lượng máu lớn đi vào liên tục, gây nên sức ép, khiến dương vật cương cứng.

Sau khi đạt cực khoái (xuất tinh), hệ thần kinh giao cảm được kích thích tiết ra adrenergic làm co các cơ trơn khiến máu trong các thể hang thoát dần ra, dương vật xìu xuống.

Vậy rối loạn cương dương là như thế nào? Là hoạt động cương cứng của dương vật không tuân theo quy trình tự nhiên nêu trên. Tức là:

• Dương vật không cương khi gặp các kích thích tình dục. Hoặc cương khi không suy nghĩ hoặc không có kích thích tình dục (ngoại trừ các trường hợp được cho là bình thường: “Chào cờ buổi sáng”).
• Đang hoạt động tình dục hoặc thủ dâm (chưa đạt cực khoái) nhưng dương vật đã xìu. Nó còn thể hiện ở độ cứng, thời gian cương.

Lưu ý: Rối loạn cương dương không phải liệt dương, mặc dù trong một vài trường hợp “trên bảo dưới không nghe” rất khớp.

Rối loạn cương dương phổ biến như nào?

Theo International Journal of Impotence Research (năm 2000), tỷ lệ rối loạn cương dương trên thế giới sẽ tăng đạt mức 322 triệu người vào năm 2025. 

Một thống kê từ phòng khám Cleveland tại Mỹ (năm 2019) cho biết cứ 10 người thì có 1 người bị rối loạn cương dương ở một thời điểm nào đó trong đời.

Nam giới trên 40 tuổi có tỷ lệ mắc rối loạn cương dương gấp 3 lần người trẻ và 50% nam giới ở độ tuổi 50 bị các ảnh hưởng gây nên bởi bệnh lý này (theo đại học y tế Wisconsin, 2019).

Rối loạn chức năng cương dương ngày càng phổ biến ở người trẻ. Theo một số tài liệu nghiên cứu năm 2002, nam giới dưới 40 tuổi có 5 – 10% khả năng. Năm 2013 cập nhật lại với con số 26%.

Tại Việt Nam, tình trạng rối loạn cương dương ngày càng trở nên phổ biến và có dấu hiệu trẻ hóa. Nam giới trong độ tuổi từ 18 – 20 cũng có khả năng mắc chứng này và thậm chí là có chiều hướng gia tăng.

Nguyên nhân rối loạn cương dương

Hoạt động cương dương được chi phối bởi nhiều yếu tố, bao gồm: não bộ, cảm xúc, dây thần kinh, nhóm cơ và mạch máu. Theo đó, 1 thay đổi bất kỳ trong nhóm này có khả năng cao trở thành nguyên nhân gây nên rối loạn cương dương ở nam giới.

Nguyên nhân thực thể gây rối loạn cương dương

• Béo phì
• Cholesterol cao
• Sử dụng chất kích thích: rượu bia, thuốc lá
• Nồng độ testosterone trong máu thấp (phổ biến)
• Nguyên nhân do một số loại thuốc đang uống: thuốc huyết áp – tim mạch, trầm cảm
• Các phẫu thuật làm ảnh hưởng vùng xương chậu hoặc tủy sống. Các phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt, phì đại tuyến tiền liệt.
• Rối loạn giấc ngủ.

Nguyên nhân bệnh lý

• Bệnh tim mạch
• Huyết áp
• Tiểu đường
• Xơ vữa động mạch
• Hội chứng chuyển hóa
• Bệnh Parkinson
• Bệnh đa xơ cứng
• Bệnh Peyronie – mô sẹo bên trong dương vật

Nguyên nhân tâm lý

Các vấn đề gây ra trầm cảm, căng thẳng kéo dài cũng tác động không nhỏ hình thành chứng rối loạn cương dương. Vấn đề tâm lý nêu không được giải phóng sớm khiến bệnh lý càng trở nên trầm trọng hơn.

Triệu chứng rối loạn cương dương

Triệu chứng hay còn gọi là dấu hiệu, biểu hiện mà trong phần tìm hiểu khái niệm “rối loạn cương dương là gì?” cũng đã có đề cập đến. Tuy nhiên, nó còn khá trừu tượng nên phần này ta có thể viết lại triệu chứng của rối loạn cương dương như sau:

• Cảm xúc: Giảm ham muốn tình dục.
• Thời gian: Cương không đủ lâu, nhanh xìu ngay cả khi còn kích thích tình dục
• Độ cứng: Không cương hoặc chưa đạt khiến cho việc đưa dương vật vào âm đạo gặp khó khăn.

Chức năng cương dương bị rối loạn rất có thể đến từ nguyên nhân bệnh lý nên ngoài những triệu chứng trên còn có thể xuất hiện các biểu hiện khác của bệnh.

Các phương pháp chẩn đoán rối loạn cương dương

Chúng ta có thể chẩn đoán rối loạn cương dương dựa trên các biểu hiện triệu chứng kể trên. Tuy nhiên, để đạt được độ chính xác cao cần tham khảo quy trình chẩn đoán dưới đây.

1. Khai thác thông tin bệnh sử và các biểu hiện

Các thông tin này được so khớp với thông tin rối loạn cương dương trên lý thuyết. Một số câu hỏi được đặt ra cho bệnh nhân bao gồm:

• Hiện tại bạn có đang sử dụng loại thuốc?
• Sự thỏa mãn trong giao hợp, bao gồm cả nữ.
• Mức độ ham muốn tình dục so với thời điểm chưa có rối loạn
• Những khác biệt về cương cứng của dương vật hiện tại so với tự nhiên
• Độ khoái cảm đạt được trong quá trình quan hệ: Có hay không, nhanh hay muộn?
• Gần đây bạn có gặp phải căng thẳng gì làm ảnh hưởng đến tâm lý không?
• Bạn có tiền sử mắc bệnh lý? Tim mạch, huyết áp, tiểu đường,.. Hay từng tham gia điều trị phẫu thuật liên quan đến dương vật, sinh dục?
• Bạn có sử dụng rượu, thuốc lá thường xuyên?

2. Khám lâm sàng

Kiểm tra bộ phận sinh dục nam:

• Kích thước, hình dáng
• Kiểm tra bao quy đầu và quy đầu
• Dấu hiệu bệnh Peyronie (dương vật cong)
• Tinh hoàn

Các đặc điểm khác: Thể chất, vú, lông, phân bố mỡ trên cơ thể và đo huyết áp.

3. Chẩn đoán rối loạn cương dương bổ sung

Để tăng độ chính xác và tìm hiểu rõ nguyên nhân gây rối loạn cương dương có thể phải thực hiện thêm một số xét nghiệm bổ sung:

• Siêu âm: Kiểm tra mạch máu dương vật xem có vấn đề gì liên quan đến lưu thông máu tại đây.
• Theo dõi dương vật (NPT): Gắn thiết bị vào bẹn để đánh giá chất lượng cương cứng của dương vật vào ban đêm. Dữ liệu được lưu trên thiết bị và bác sĩ có quyền truy cập sau này.
• Xét nghiệm máu, nước tiểu để chẩn đoán tim mạch, tiểu đường, vấn đề nội tiết tố.

Cách chữa và điều trị bệnh rối loạn cương dương

Cần nắm rõ những nguyên nhân cơ bản gây nên rối loạn cương dương là gì để áp dụng đúng các phương pháp chữa trị. Dưới đây là một số phương pháp điều trị rối loạn cương dương phổ biến hiện nay:

Điều trị rối loạn cương dương bằng thuốc

Chủ yếu là các loại thuốc giãn mạch hoặc thuốc ức chế PDE5 giúp tăng lưu lượng máu đến dương vật nhằm đạt được hiệu quả cương cứng tối đa. Các loại thuốc này thường được sử dụng để điều trị triệu chứng và uống trước khi quan hệ 1 – 2 giờ.

Trước khi sử dụng thuốc trên cần tham khảo thêm một số thông tin như sau:

• Nếu rối loạn cương dương không phải do nguyên nhân thiếu máu đến dương vật thì các thuốc trên không có hiệu quả chữa trị.
• Mạch máu bị tổn thương do huyết áp cao, LDL cholesterol tăng cao, tiểu đường cũng không hiệu quả với thuốc này.
• Một số nghiên cứu cho biết: Gần 4% nam giới ngừng điều trị do tác dụng phụ của thuốc. Khoảng 6% ngừng do thuốc không hiệu quả.

Điều trị tự nhiên

Testosterone đóng vai trò quan trọng đối với nam giới. Nó chi phối nhiều vấn đề liên quan đến tình dục, tinh trùng, cơ bắp, năng lượng và là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra rối loạn cương dương. Theo hiệp hội tiết niệu Hoa Kỳ (AUA), mức testosterone trung bình được coi là bình thường phải đạt ít nhất 300 ng/dL. Việc thiếu hụt Testosterone ở nam giới có thể gây nên:

• Mất hoặc giảm ham muốn tình dục
• Rối loạn chức năng cương dương của dương vật (Phần lớn nam giới bị rối loạn cương dương đến từ nguyên nhân mất cân bằng nội tiết tố hay nói cách khác là thiếu hụt testosterone)
• Liệt dương
• Vô sinh
• Ảnh hưởng khác: Giảm mật độ xương, giảm sức mạnh và cơ bắp, mệt mỏi, mất tập trung, tăng kích thước vú, rối loạn giấc ngủ.

Vì vậy, việc điều trị rối loạn cương dương tự nhiên bằng cách kích thích sản xuất testosterone nội sinh đang là phương pháp được giới Y học hiện đại và cổ truyền đánh giá cao bởi mức độ hiệu quả và độ an toàn.

Trích dẫn lời nói của chuyên gia Hoàng Khánh Toàn (chủ nhiệm khoa Y học cổ truyền bệnh viện 108):

“Phát hiện về tăng Testosterone nội sinh là bước tiến mới mang tính đột phá trong quá trình đi tìm giải pháp hiệu quả tối ưu cho vấn đề yếu sinh lý, rối loạn cương, và cải thiện xuất tinh sớm ở nam giới. Testosterone đóng vai trò quan trọng như một nút bật công tắc khởi động giúp dương vật cương cứng nhanh, mạnh và kéo dài thời gian quan hệ cũng như cải thiện số lượng và chất lượng tinh trùng hòng góp phần tạo nên một bào thai khỏe mạnh ngay từ trong trứng”.

Trong nhiều nghiên cứu về dinh dưỡng dành cho nam giới mắc các vấn đề về sinh lý người ta chỉ ra rằng: Hàu là thực phẩm hàng đầu giúp quý ông cải thiện và lấy lại bản lĩnh một cách nhanh chóng và an toàn, đặc biệt nên dùng hàu sữa bởi đây là thực phẩm siêu kẽm (kẽm đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc của Testosterone, mỗi lần xuất tinh cơ thể mất 2 – 5mg kẽm).

Tuy nhiên, việc bổ sung hàu qua đường ăn uống còn nhiều bất cập và khó tiếp cận. Theo đó, các sản phẩm chức năng lần lượt ra đời, chiết xuất hoàn toàn tự nhiên đảm bảo được tính an toàn mà còn tăng hiệu quả nhờ bổ sung các hoạt chất quý khác (Ví dụ: Hàu biển OB New thế hệ mới không chỉ có hàm lượng hàu sữa cao mà còn được bổ sung thành phần hải sâm và nhân sâm).

Điều trị tâm lý

Liệu pháp tâm lý được chỉ định áp dụng khi bệnh sử cho thấy các triệu chứng rối loạn cương dương là do căng thẳng, stress gây nên. Phương pháp này có thể được áp dụng với thuốc hoặc đơn thuần là thay đổi lối sống hằng ngày để giảm kích thích xấu đến tâm lý.

Các phương pháp chữa rối loạn cương dương khác

• Liệu pháp thay thế testosterone: Được sử dụng cho người có nồng độ testosterone ở mức quá thấp. Việc bổ sung có thể được thực hiện bằng đường tiêm trực tiếp, miếng dán hoặc kem bôi ngoài da. Tác dụng phụ có thể xảy ra bao gồm: rối loạn chức năng gan, tăng nguy cơ đột quỵ.
• Thuốc tiêm dương vật: Thuốc được tiêm vào dương vật giúp kích thích cương cứng và có tác dụng trong vài giờ. Các vấn đề có thể xảy ra: Đau tại chỗ tiêm, cương lâu gây đau, chảy máu dương vật.
• Bơm hút chân không: Dùng một dụng cụ hút sẽ tạo ra một lực âm kéo màu đi vào dương vật nhiều hơn sau đó được giữ lại bởi 1 vòng thắt.
• Phương pháp cổ truyền với bài thuốc chữa rối loạn cương dương đông y.

Lưu ý: Nên kết hợp các phương pháp trên với bài tập rối loạn cương dương và chế độ ăn uống khoa học để đạt được hiệu quả tối ưu. Các phương pháp điều trị với thuốc cần được kê đơn và tham khảo ý kiến bác sĩ.

Rối loạn cương dương và câu hỏi thường gặp

Cùng tìm hiểu rõ hơn về rối loạn cương dương qua một số câu hỏi thường gặp và đáp án trong phần dưới đây. Nếu câu hỏi đã được trả lời ở trong một bài viết khác xin vui lòng nhấp vào đường link để truy cập và nghiên cứu.